6 گروه معذورند برای گرفتن روزه و میتوانند روزه را بخورند که آنها احکام خاص دارند:
1 . گروه اول کسانی هستند که کل سال را مریض اند هم ماه مبارک رمضان هم فاصله 11 ماه تا ماه رمضان سال بعد را. در ادبیات گفته می شود. حکم مریض » مریض سال « فقهی به این افراد سال آن است که روزهای برگردنشان نیست و البته قضا هم ندارد ولی به ازای هرروز باید فدیه )یک مد طعام یا همان 750 گرم مواد غذایی خام( بپردازد.
2 . گروه دوم کسی که فقط ماه مبارک رمضان مریض است و نمیتواند روزه بگیرد و بقیه سال را سالم است در این صورت روزه چنین فردی قضا داشته و باید در مدت باقیمانده تا ماه رمضان سال آینده باید قضای روزه های نگرفته را بگیرد وگرنه در صورت تأخیر تا رمضان سال بعد باید فدیه بدهد.
3 . گروه سوم مسافر است کسانی که در ماه مبارک رمضان برخی از روزها را در مسافرت بودند و ناچار آن را بخوردند روزه آنها قضا دارد و این دسته باید روزههای خود را تا رمضان سال آینده قضا کند.
4 . گروه چهارم خانمهایی هستند که در ماه مبارک رمضان به خاطر عذر شرعی )عادت ماهیانه( روزه نمیگیرند آنها هم جزو کسانی هستند که باید تا سال آینده حتماً این روزههایشان را قضا کند. دقت شود چنین روزهایی که روزههایش فوتشده نماز قضا ندارد ولی روزه قضا دارد.
5 . گروه پنجم خانمهای شیرده و باردار هستند که در برخی موارد مجازند که روزهشان را بخورند البته این تصور که برخی خیال کنند بهمحض شیردهی و یا بارداری باید روزه را خورده و افطار کنند تصور غلطی هست. این دسته صرفاً به خاطر ضرر عقلایی که جنین، طفل شیرخوار و یا خودشان را تهدید میکند، میتواند روزه را خورده که البته هرکدام تکالیف و احکام خاص خود را دارند. این بسته به این دارد که چنین خانمهایی در طول سالیان دوران بارداری و بعد زایمان و یا شیردهی مریض سال محسوب میشوند یا نه و بر اساس هر یک احکام قضا و یا فدیهی مجزایی دارند.
6 . گروه ششم پیر مردان و پیرزنان هستند که دودستهاند: دسته اول کسانی هستند که اصلاً نمیتوانند روزه را بگیرند یعنی مثل بچه خردسال هستند که روزهشان نه قضا دارد و نه تکلیفی به عهده اینهاست. دسته دوم پیرمرد و پیرزنی هستند که میتوانند روزه را بگیرند ولی برایشان سخت بوده و مشقت دارد. چنین افرادی تکلیفشان همانند مریض سال است یعنی روزههای فوتشده قضا ندارد ولی به ازای هرروز باید فدیه )کفاره سبک ارزانقیمت( پرداخت کنند.
درهرصورت کسانی که قضای روزه بر گردنشان هست )مریض سال نباشند( درصورتیکه تا رمضان سال بعد به دلیل تنبلی روزه نگرفتند علاوه بر آنکه روزه را باید قضا کنند، به ازای هرروز باید فدیه بپردازند البته اینطور نیست که اگر قضای روزه را چند سال به تأخیر اندازد به ازای هرسال باید فدیهای جداگانه بپردازد بلکه همان یک فدیه به ازای هرروز کفایت میکند.