ذلت اهانت کننده به اسلام

افعال و اعمال انسان در دنیا یک آثار اخروی و یک آثار دنیوی دارد. آثار اخروی آن یا بهشت یا جهنم است که در آن تردید نیست. البته گروه سومی که در این بین هستند که قرآن کریم از آن­ها به اصحاب اعراف تعبیر می­ کند. در تفاسیر ذکر شد که اعراف منطقه­ ی بلندی است که اصحاب اعراف از آن منطقه می ­توانند اصحاب دوزخ و بهشت را بینند. برخی مفسرین هم می گویند اصحاب اعراف کسانی هستند که روی پل صراط می ­ایستند. شاید تأویل عباراتی که از حضرات (معصومین علیهم السلام) رسیده که می گویند «نحن اصحاب الاعراف» همین باشد[1]. اینکه در برخی روایات وارد شده که امیرالمومنین (علیه السلام) قسیم النار و الجنه هستند هم شاید به همین معنا اشاره داشته باشد[2].

از آثار دنیوی اعمال انسان تعبیر به آثار وضعی هم می شود؛ مثلا اگر کسی شراب خورد عقلش زائل می شود و سبب می ­شود مثلا جان خود و دیگران را به خطر بیاندازد. آثار وضعی، آثاری قهری هستند که در این دنیا ظهور پیدا می کنند. مسلماً نماد رضایت خداوند متعال در قیامت بهشت و نماد خشمش در قیامت آتش است. اما نماد خشم و رضایت خداوند متعال در دنیا متفاوت است. گاهی اوقات نماد خشم الهی غرق است مانند قوم نوح یا زیر و رو شدن است مانند عذابی که بر شهر قوم لوط واقع شد یا زلزله است که قوم شعیب را از بین برد و به همین ترتیب سایر اقوام مانند قوم صالح و عاد و… هم به طریق دیگری عذاب شدند. باید به این نکته توجه کرد که خشم الهی تنها اختصاص به آخرت ندارد و در این دنیا هم می توان نشانه های خشم الهی را مشاهده کرد.

مثلا فقها فرموده اند اگر کسی در حالت احرام صید بَرّی (به معنای خشکی در مقابل صید بحری که مختص به جانداران آبزی است) انجام داد ولو خارج حرم باشد باید کفار بپردازد. خداوند در قرآن کریم در این باره می فرماید «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْياً بالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعامُ مَساكينَ أَوْ عَدْلُ ذلِكَ صِياماً لِيَذُوقَ وَبالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَ اللَّهُ عَزيزٌ ذُو انْتِقام‏»[3]. اگر کسی برای بار اول صید بری انجام داد باید کفاره بدهد و اگر تکرار کرد خداوند از او انتقام می گیرد.

یا خداوند متعال در آیه­ ی دیگر می فرماید «فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعين‏»[4]. هر که ما را به خشم آورد از او انتقام می گیریم. از اوصاف خداوند متعال «ذُو انْتِقام‏» است.

اثرات وضعی اعمال زشت در دنیا به طرق گوناگون است که می ­توان ریشه ­ی همه ­ی آن­ها را به ذلیل شدن مرتکبین آن برگرداند. در قرآن کریم برای جهنم ابواب هفتگانه­ای شمرده شده[5] که در روایات برای هر باب عنوان خاصی ذکر شده ­است. باید به این نکته توجه داشت که معمولا مسائل حائز اهمیت به صورت تابلو و برجسته و خصوصا در ورودی­ ها ذکر می شود و این امر مسئله ­ای رایج است.

پیامبر صلوات الله علیه و آله در مورد عنوان یکی از ابواب جهنم می ­فرمایند: «أَذَلَّ اللَّهُ مَنْ أَهَانَ الْإِسْلَامَ أَذَلَّ اللَّهُ مَنْ أَهَانَ أَهْلَ بَيْتِ النَّبِيِّ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ أَعَانَ الظَّالِمِينَ عَلَى ظُلْمِ الْمَخْلُوقِينَ»[6]. هر کس به اسلام اهانت کند ذلیل می شود، هر کسی به اهل بیت پیامبر صلوات الله علیهم اجمعین اهانت کند ذلیل می شود و هر کس به ضالم کمک کند نیز ذلیل می شود.

اولین جمله اهانت به اسلام است که این مسئله یعنی ذلت، مربوط به دنیاست چون ذلت اهانت کننده ­ی به اسلام در آخرت قطعی است. اساسا عزت و ذلت دست خداوند متعال است که منشا آن یا مال است یا قدرت. ذکر داستان­های اقوام مختلف در قرآن کریم به جهت عبرت­ گیری مردم از این سرگذشت­هایِ سراسر عبرت است. باید توجه داشت همانطور که خداوند متعال در قرآن کریم می ­فرماید «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعين‏[7]» در جای دیگر هم می­فرماید «فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصار»[8]. هر دو امر الهی هستند و هر دو باید مورد توجه قرار گیرند پس همانگونه که نماز واجب است عبرت گیری از سرگذشت گذشتگان نیز واجب می باشد.

برای نمونه خداوند متعال در بیان سرگذشت قارون که یکی از قدرتمندانِ متموِّل زمان خود بود چنین می فرماید: «إِنَّ قارُونَ كانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى…وَ آتَيْناهُ مِنَ الْكُنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّة»[9]. ولی وقتی قارون ناسپاسی و نافرمانی کرد، خداوند متعال در مورد او می­فرماید «فَخَسَفْنا بِهِ وَ بِدارِهِ الْأَرْضَ فَما كانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ ما كانَ مِنَ المُنْتَصِرين‏»[10]. خودش و تمامی اموالش را به زیر زمین بردیم. اینها مظاهر خشم الهی در دنیاست و واضح است، کسی هم جز او نمی ­تواند کمک کار باشد. خداوند متعال قادر است که عزت را در لحظه ای تبدیل به ذلت کند. در قرآن کریم نیز در این باره می خوانیم: «قُلِ اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدير»[11].

از این قبیل نمونه ها در قرآن کریم و تاریخ فراوان است که مشتاقان باید به آن­ها رجوع کنند.

در روزهای اخیر در جامعه ­ی اسلامیِ ما، حوادثی رخ داد که شاید مقدمات قابل توجیهی داشت ولی در ادامه منجر به مسائلی شد که با هیچ برهانی قابل توجیه نیست. خداوند متعال در قرآن کریم می­فرماید «وَ لا تَسُبُّوا الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى‏ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُون‏»[12]. حتی به خدایان دروغین کفار هم ناسزا ندید چرا که آنان نیز در مقابل به خداوند متعال اهانت می کنند. در روزگار ما نیز مسلمانان با تبعیت از فرمان الهی، هرگز به کتب سایر ادیان، حتی با علم به تحریفشان هتک و بی احترامی نمی ­کنند.

چطور امکان دارد در یک جامعه اسلامی نسبت به نظام اسلامی، اسلام و حتی قرآن توهین و بی حرمتی انجام شود؟! کار به جایی برسد که برخی به حسینیه ­ها، مساجد و امام­زاده­ ها حمله کرده و آن­ها را به آتش بکشند. شاید به زعم و فکر اینان، این­ اماکن ارزش مادی و معنوی ندارند ولی باید توجه داشت که احترام به مقدسات گروه­ ها و اقشار مختلف یک جامعه، امری اجتناب ناپذیر است. این­ها مصداق دشمنی با شخص خاص یا نظام و یا حتی مملکت نیست بلکه می­ توان این اعمال را ستیز با خداوند متعال و نمادهای حاکی از آن ذات بلند مرتبه دانست. اگر کسی خواست با خداوند متعال مقابله کند کار به هیچ جا نمی ­برد و مسلما در دنیا و آخرت ذلیل خواهد شد. باید به این نکته توجه و عقیده داشت که هر که با خداوند و هر چه متعلق به خداوند است مقابله کند از بین خواهد رفت «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصاد»[13].

پی نوشت ها:

[1] بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج‏1، ص: 499: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ قَالَ نَحْنُ أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ فَمَنْ عَرَفْنَاهُ كَانَ مِنَّا وَ مَنْ كَانَ مِنَّا كَانَ فِي الْجَنَّةِ وَ مَنْ أَنْكَرْنَاهُ فِي النَّارِ.

[2] عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏2، ص: 86: عَنْ أَبِي الصَّلْتِ الْهَرَوِيِّ قَالَ: قَالَ الْمَأْمُونُ يَوْماً لِلرِّضَا ع يَا أَبَا الْحَسَنِ أَخْبِرْنِي عَنْ جَدِّكَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَيِّ وَجْهِ هُوَ قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ «2» وَ بِأَيِّ مَعْنًى فَقَدْ كَثُرَ فِكْرِي فِي ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ع يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَ لَمْ تُرْوَ عَنْ أَبِيكَ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ حُبُّ عَلِيٍّ إِيمَانٌ وَ بُغْضُهُ كُفْرٌ فَقَالَ بَلَى فَقَالَ الرِّضَا ع فَقِسْمَةُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ إِذَا كَانَتْ عَلَى حُبِّهِ وَ بُغْضِهِ فَهُوَ قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ لَا أَبْقَانِيَ اللَّهُ بَعْدَكَ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَشْهَدُ أَنَّكَ وَارِثُ عِلْمِ رَسُولِ اللَّهِ ص قَالَ أَبُو الصَّلْتِ الْهَرَوِيُّ فَلَمَّا انْصَرَفَ الرِّضَا ع إِلَى مَنْزِلِهِ أَتَيْتُهُ فَقُلْتُ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ص مَا أَحْسَنَ مَا أَجَبْتَ بِهِ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ الرِّضَا ع يَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّمَا كَلَّمْتُهُ مِنْ حَيْثُ هُوَ وَ لَقَدْ سَمِعْتُ أَبِي يُحَدِّثُ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا عَلِيُّ أَنْتَ قَسِيمُ الْجَنَّةِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَقُولُ لِلنَّارِ هَذَا لِي وَ هَذَا لَكِ.

[3] مائده، 95.

[4] زخرف، 55.

[5] الحجر، 44: لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِكُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُوم‏.

[6] الفضائل (لابن شاذان القمي)، ص: 154: ثُمَّ رَأَيْتُ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ فَإِذَا عَلَى الْبَابِ الْأَوَّلِ مِنْهَا مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ وَ هِيَ مَنْ رَجَا اللَّهَ تَعَالَى سَعِدَ وَ مَنْ خَافَ اللَّهَ تَعَالَى أَمِنَ وَ الْهَالِكُ الْمَغْرُورُ مَنْ رَجَا غَيْرَ اللَّهِ وَ خَافَ سِوَاهُ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّانِي مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَكُونَ عُرْيَاناً يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَلْيَكْسُ الْجُلُودَ الْعَارِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَكُونَ عَطْشَاناً يَوْمَ الْعَطَشِ فَلْيَسْقِ الْعَطْشَانَ فِي الدُّنْيَا وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَكُونَ جَائِعاً فِي الْقِيَامَةِ فَلْيُطْعِمِ الْبُطُونَ الْجَائِعَةَ فِي الدُّنْيَا وَ عَلَى الْبَابِ الثَّالِثِ مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ لَعَنَ اللَّهُ الْكَاذِبِينَ لَعَنَ اللَّهُ الْبَاخِلِينَ لَعَنَ اللَّهُ الظَّالِمِينَ وَ عَلَى الْبَابِ الرَّابِعِ مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ أَذَلَّ اللَّهُ مَنْ أَهَانَ الْإِسْلَامَ أَذَلَّ اللَّهُ مَنْ أَهَانَ أَهْلَ بَيْتِ النَّبِيِّ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ أَعَانَ الظَّالِمِينَ عَلَى ظُلْمِ الْمَخْلُوقِينَ وَ عَلَى الْبَابِ الْخَامِسِ مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ لَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَإِنَّ الْهَوَى مُجَانِبٌ الْإِيمَانَ وَ لَا تُكْثِرْ مَنْطِقَكَ فِيمَا لَا يَعْنِيكَ فَتَقْنُطَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ لَا تَكُنْ عَوْناً لِلظَّالِمِينَ وَ عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مَكْتُوبٌ أَنَا حَرَامٌ عَلَى الْمُتَهَجِّدِينَ أَنَا حَرَامٌ عَلَى الصَّائِمِينَ وَ عَلَى الْبَابِ السَّابِعِ مَكْتُوبٌ ثَلَاثُ كَلِمَاتٍ حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ حُحَاسَبُوا وَ وَبِّخُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُوَبَّخُوا ادْعُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَبْلَ أَنْ تَرِدُوا عَلَيْهِ وَ لَا تَقْدِرُونَ عَلَى ذَلِكَ.

[7] البقرة، 43.

[8] حشر، 2.

[9] القصص،76.

[10] القصص، 81.

[11] آل‏عمران، 26.

[12] الأنعام، 108.

[13] الفجر، 14.

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *