عبدالحجت حق جو
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
در اسلام سنت های متعددی پایه گذاری شد که اگر به جزئیات آن عمل کنیم سبب می شود، این سنت های همواره قابل عمل و برای ما شیرین باشد. متاسفانه بسیاری از سنت های بسیار نیک در اسلام، با تغییر زمان و افراد متحول شده و شرایط عمل به آن به گونه ایی شده که از اصل فاصله گرفته و متاسفانه جای ارزش و ضد ارزش عوض شده است. یکی از این سنت های نیک ازدواج است تا جایی که پیامبر گرامی اسلام در مورد این سنت می فرمایند «النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منی» (بحارالانوار، 100، 220)
یکی از بارزترین مصادیق این سنت حسنه در اسلام ازدواج امیرالمومنین علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها می باشد. این ازدواج فرخنده و مبارک در اول ذی الحجه سال دوم ه.ق و در شهر مدینه واقع شد. بنابر شهادت روایات این ازدواج در آسمان و توسط حضرت جبرائیل و میکائیل منعقد شده است(بحارالانوار، 43، 109). منهای مسائل معنوی این ازدواج، آموزهایی نیز برای انسانهای زمینی در آن وجود دارد که در این نوشتار به گوشه ای از آنها اشاره خواهیم کرد.
- امیرالمومنین علیه السلام با توجه به اینکه پدر و مادرشان در قید حیات نبودند عقیل برادر بزرگشان را واسطه در ازدواج معرفی کردند و ایشان را برای امر خواستگاری نزد پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرستادند که این امر نشاندهنده ی جایگاه بزرگان فامیل و تاثیر آنها در ارتباطات خانوادگی است.
نکته: از زمانهای گذشته اثر بزرگان و احترامی که افراد یک خانواده برای بزرگ خانواده قائل بودند نقش مهمی در شکل گیری و حفظ خانواده ها داشت. در دنیای کنونی لازم است جوانان در کنار در نظر گرفتن سلایق خود از نظرات بزرگان خانواده نیز استفاده کنند که این امر سبب جلوگیری از وقوع بسیاری از مشکلات در خانواده ها می شود.
- علیرغم شناخت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم نسبت به امیرالمومنین علیه السلام جواب خواستگاری را موکول به جواب حضرت زهرا سلام الله علیها کردند که این امر در ازدواج عبدالله و حضرت زینب سلام الله علیها که پسر عمو و دختر عمو بودند نیز به چشم می خورد. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم مقصودشان از این کار این بود که در امر ازدواج فقط نقش معرفی و واسطه گری را ایفا کنند و تصمیم گیرنده نهایی خود حضرت زهرا سلام الله علیها باشند.
نکته: هر چند نظرات بزرگان خانواده درتعیین سرنوشت دختر و پسر مهم است ولی نقش آنها باید مانند نقش نخ تسبیح باشد که مهره های یک جور را بهم متصل می کنند. خانواده ها نیز باید کمک کار جوانان برای زمینه سازی مسائل ازدواج باشند نه اینکه مستقیما در مسائل زندگی آنها دخالت کنند.
- بعد از قبول شدن خواستگاری، مقدار مهریه 500 درهم تعیین شد که فی المجلس توسط امیرالمومنین علیه السلام پرداخت شد. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم آن پول را به سلمان و ابوذر دادند و آنها را مسئول خرید جهیزیه حضرت زهرا سلام الله علیها کردند.
نکته: یکی از مسائلی که بحث ازدواج در خانواده ها را تهدید می کنید مسائل مالی و از آن جمله مسئله تهیه جهیزیه است. اینکه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله امر خریدن جهاز را به عهده سلمان و ابوذر که دو فرد میانسال یا مسن بودند گذاشتند نشان می دهد که امر تهیه جهاز کاری است که از عهده دو مرد مسن هم بر می آید و کاری تخصصی نیست و لازم نیست خانواده برای خرید جهاز، خود را به تکلف انداخته و هزینه های سنگینی را به خاطر آن متحمل شوند.
- بعد از خرید جهازیه توسط سلمان و ابوذر، جهاز به امر پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله در حیاط مسجد چیده شد تا همگان این جهیزیه را ببینند.
نکته: در عصر جاهلی که معیار برتری افراد مال و ثروت مادی بود، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله با این کار ثابت کردند که با تهیه وسایلی مختصر نیز می توان زندگی کرد هر چند که زندگی مربوط به دختر خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله وسلم باشد.
- پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله اقدام به تزویج دختر در سن پایین و با پیدا شدن خواستگار خوب کردند.
نکته: با توجه به تاکیدات قرانی در امر ازدواج کردن جوانان (نور، 32)، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز دختر خود را در سن کم و با پیدا شدن خواستگار خوب به نکاح در آوردند. متاسفانه در جامعه کنونی معیارهای ازدواج تغییر پیدا کرده و مسائل متعددی جای آن را گرفته که بسیار غیرضروری و غیر مرتبط با روح ازدواج و تشکیل خانواده است.
