مسجد و تاثیر آن در حرکت های فرهنگی-اسلامی

مقدمه

در قرآن کریم مسجد و مشتقات آن 28 بار مورد استفاده قرار گرفته است که حکایت از اهمیت این مکان مقدس در اسلام دارد. در قرآن کریم خصوصیاتی برای مسجد شمرده شده است که اگر این خصوصیات در مساجد ما موجود باشد، می توان به بازدهی آن در مسائل اسلامی امید داشت و اگر چنین نباشد و شرایط در آن مفقود باشد، نباید انتظار اثر و نتیجه ی مهمی برای مسجد، داشته باشیم.

خداوند در قرآن کریم می فرماید: من جن و انس را نیافریدم، جز برای این‌که مرا عبادت کنند (ذاریات، آیه 56). از بارزترین عناوینی که در قرآن کریم نسبت به مسجد ذکر شده نیز بحث عبادت است آنجا که خداوند بلند مرتبه می فرماید: مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود.(حج، آیه 40.) پس مسجد، پایگاهی برای عبادت و یاد خداوند متعال است و در آیه دیگری می‌فرماید: توجه خویش را در هر مسجد (و هنگام عبادت) به‌سوی او کنید و او را بخوانید درحالی‌که دین (خود) را برای او خالص گردانید (اعراف، آیه 29).

از عناوین دیگری که در قرآن کریم برای مسجد شمرده شده است، پایگاهی برای جلوگیری از ظلم و ستم است. خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید «و كيست ستمكارتر از آن كه منع كرد و باز داشت مردم را از مساجد و در خرابي آنها كوشيد، تا نام خدا را در آنجا بر زبان نيايد و بزرگ نشود»(بقره، آیه 114). بعضي از مفسران، نزول اين آيه را در پيشامد «حديبيه» دانسته‌اند كه مشركان عرب نگذاشتند رسول اكرم صلي اللّه عليه و آله و سلّم و اصحابش به مكه وارد شوند.(المنار، ج 1، ص 431) برخي ديگر گفته‌اند كه اين آيه اشاره به خرابي بيت المقدس (70 سال بعد از ميلاد مسيح) به دست سپاه «تيطس» رومي دارد، كه شهر و مجسمه‎ي سليمان را به كلي ويران كرد و آثار يهود و اوراق تورات را سوزاند.(المنار، ج 1، ص 431) از مضمون اين آيه چنين استفاده مي‌شود كه چون مساجد در طول تاريخ همواره پايگاه‌هاي وحدت و همدلي و سنگرهاي مبارزه عليه طاغوت و فساد بوده است، كافران و اهل شرك و نفاق با ترس از اين مراكز آنها را براي خويش خطري جدي به حساب آورده‌اند.

 

ذکر دو مصداق

در سال 1314 شمسی و در پی حرکت استعماری رضا خان برای کشف حجاب حرکتی از یک مسجد شروع شد که پس از گذشت سالیان سال، ثمره ی آن نام گرفتن هفته ای به نام هفته ی عفاف و حجاب است. هر چند در 21 تیر ماه (یا 31 مرداد) آن سال خون پاک 3 تا 5 هزار تن به زمین ریخته شد ولی این حرکت برخاسته از باورهای دینی و ارزشی مردم برای همیشه در تاریخ مبارزات اسلامی ملت ایران ماندگار شد.

همچنین در 21 تیر سال 1333 نیز سنگ بنیان مسجد اعظم در قم توسط حضرت آیت الله بروجردی گذاشته شد تا محل برای حرکات مهم انقلابی مردم ایران و سخنرانی های کوبنده حضرت امام خمینی شود. در سال های بعد از انقلاب نیز این محل همواره محلی برای برگزاری نماز جماعت و عبادت خداوند متعال و همچنین محل برای فراگیری دروس علمی توسط علماء و فضلاء بوده است.

 

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *