بدون شک و به تصریح قرآن کریم یکی از علل آفرینش انسان به دو صورت مذکر و مونث، تولید نسل می باشد. علاوه بر قرآن کریم در روایات ائمه معصومین علیهم السلام نیز در مورد تولید نسل و این پیوند تعبیرات متعددی وارد شده است. روایات در مورد نتیجه ازدواج که همان تولید نسل است هم تعبیرات بسیار لطیفی دارند تا جاییکه داشتن فرزند برای فرد، خیری از جانب خدا شمرده شده است. در مورد تربیت فرزند بحث های متعدد با رویکرد های مختلف می توان مطرح کرد ولی مساله مهم این است که انسان به عنوان یک امانتدار نسبت به فرزندانش وظیفه دارد، فرزند را به بهترین نحو تربیت کند تا وظیفه ای که از سوی خداوند به عهداش گذاشته شده است به بهترین نحو انجام داده باشد. البته والدین نسبت به حقی که فرزند بر عهده آنها دارد مدیون نیز هستند چرا که تربیت آنها نقش شایانی در آینده و عملکرد آنها در جامعه دارد.
مساله تربیت و رسیدگی به فرزندان در سنین کم امر بسیار مهمی است چرا که فرزند با تربیتی که از محیط خانواده فراگرفته وارد اجتماع می شود و اگر در این تربیت کاستی وجود داشته باشد سبب می شود این فرد تازه وارد به اجتماع به خود و یا به اجتماع صدمات غیر قابل جبرانی وارد کند.
هر انسان معقول، برای یافتن راهکار سعی می کند به بهترین منبع مراجعه کند. با کمی انصاف و تدبُّر می توان دین را به عنوان بهترین منبع برای فهم مسائل زندگی مورد استفاده قرار داد. با توجه به اهمیت تربیت فرزند، با تعمق در روایات می توان برای این بحث نیز راهکارهایی را جستجو کرد. در این آموزه ها نکاتی از زمان قبل تولد فرزند تا دوران نوجوانی تذکر داده شده که مشتمل بر محدوده زندگی فرزند در کانون خانواده تا رسیدن وی به اجتماع است. از مجموع روایات چنین بدست می آید که دوران اصلی تربیت فرزند در سه بازه ی زمانی هفت ساله خلاصه می شود و اگر در این روند فرزند به تعالی روحی و روانی نرسید دیگر نمی توان برای تربیتش کار مهمی انجام داد.
در این نوشتار سعی کردیم روایاتی را در ابعاد مختلف تربیتی جمع آوری و با ترجمه ای روان، خدمت دوستداران تربیت اسلامی قرار دهیم. شایان ذکر است در ذیل هر روایت بحث های متعددی می توان مطرح کرد که به اقتضای این نوشتار از پرداختن به آنها خودداری شده، ولی در برخی موارد نکات ضروری در داخل پرانتز به صورت کوتاه مطرح شده است. حتی الامکان سعی شده روایات از منابع دست اول جمع آوری و در آنها والدین محترم به صورت مستقیم مورد خطاب قرار گرفته باشند و الا در مباحث اخلاقی و تربیتی کودک، اکثر روایات اخلاقی قابل تطبیق هستند.