نکاتی پیرامون وهن دین و مذهب

یکی از مسائلی که در مورد عزاداری بر سید و سالار شهیدان، امام حسین علیه السلام مطرح است، دوری اینگونه مجالس از خرافات و مسائلی است که سبب وهن دین یا مذهب شود. در این نوشتار کمی به این مسئله خواهیم پرداخت. در ابتدا باید گفت «وهن دین» و یا «وهن مذهب» یک قاعده‌ی فقهی نیست تا تحت عنوان قواعد فقهیه از آن بحث شود.

وهن در لغت؛ به معنای تضعیف و سست نمودن کسی یا چیزی است. در اصطلاح فقهی؛ وهن دین و یا مذهب به معنای سبک جلوه دادن دین و مذهب در انظار عمومی دیگر ادیان و یا مذاهب است. در واقع؛ عنوان وهن دین یا مذهب، یک عنوان ثانوی است؛ و فقها پیرامون برخی از احکام به وهن دین و یا مذهب استناد می‌کنند و می‌گویند: هرکارى که باعث وهن دین و مذهب گردد حرام است و باید از آن اجتناب شود. بنابراین، اگر عمل مستحبی یک مسلمان باعث بدبینی جامعه و مردم دیگر ادیان نسبت به دین و یا مذهب شود، این کار را باید ترک کرد؛ زیرا از باب قاعده‌ی اهم و مهم، خدشه دار نشدن و تضعیف نشدن دین و مذهب مهم‌تر از انجام یک عمل مباح و یا مستحب است؛

مسئله اصلی در وهن دین تشخیص مصادیق درست آن است در نتیجه امکان دارد در مناطق مختلف یک عمل قابلیت تطبیق داشته و یا امکان دارد همان عمل در منطقه ای دیگر مصداق وهن دین و یا مذهب نباشد. بله اگر از طریقی امکان اشاعه آن عمل به سایر اماکن وجود دارد، یا باید از اشاعه آن جلوگیری کرد و یا باید طبق ملزومات حاکم بر سایر مناطق عمل کرد. پس در این مورد می توان گفت احتمال دارد عملی حتی توسط برخی بزرگان دین در سابق انجام می شده ولی در زمان حاضر آن عمل سبب زیر سوال رفتن دین است. در چنین مواردی لازم است از این قبیل اعمال به جهت تغییر موضوع و عنوان اجتناب کرد.

مسئله دیگر در این بحث نگاهی است که می گوید دشمنان اسلام همواره نسبت به اعمال یک مسلمان نگاهی تهاجمی گرفته و آن ها را به عناوین مختلف سبب وهن دین قلمداد می کنند به بیانی دیگر طبق این دیدگاه دشمن به دشمنی خویش مشغول است پس ما نباید صرف وجود گمان، احتمال و یا حتی قطع به موهون بودن عملی، دست از آن بکشیم. در جواب باید گفت در دشمنی دشمنان شکی نیست ولی ما نباید با ارتکاب برخی اعمال مقدمات لازم برای هجوم آن ها را فراهم سازیم. برای نمونه می توان به قول خداوند متعال در قرآن کریم اشاره کرد که می فرماید «وَ لا تَسُبُّوا الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْم‏» (انعام، 108).  به معبود كسانى كه غير خدا را می ‏خوانند دشنام ندهيد، مبادا آنها نيز از روى ظلم و جهل، خدا را دشنام دهند.

مسئله دیگر در بحث أعمال مسببِ وهن دین و مذهب، منبع و ماخذ شرعی، عقلی و عرفی آن عمل است که برای تعیین محدوده هر عمل باید به شرع، عقل و عرف مراجعه کرد. متاسفانه برخی از کارهایی که در روزگار ما، برخی افراد نسبت به آن مبادرت می کنند، دلیل محکم و راسخی ندارد. در عین حال این کارها به راحتی سبب وهن دین و مذهب می شود.

 

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *