عبدالحجت حق جو
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
امروز 29 مرداد سالروز تغییر نام «پیمان بغداد» به «سنتو» در سال 1959 است. پس از اتمام جنگ جهانی دوم و دو قطبی شدن قدرت در جهان، سران این دو قطب سعی کردند به هر روشی سایر کشورها راه به زیر پرچم خود بیاورند. برای نمونه می توان به حرکت بلوک شرق در «کودتای چکسلواکی»، ایجاد سازمان «کُمِکان» با اهداف اقتصادی خاص و ایجاد «پیمان ورشو»، اشاره کرد. این حرکت و امثال آن سبب شد، بلوک غرب دست به کار شده و سعی کند برای حفظ منافعش تدابیری را به کار ببرد.
یکی از حرکت های بلوک غرب در جهت ناکام گذاشتن اقدامات بلوک شرق تبیین و جهت دهی به آینده اقتصادی کشورها بود. این اقدام در غالب «طرح مارشال» پیاده شد که طرح کمکان در مقابل این طرح برنامه ریزی شد. یکی دیگر از مهم ترین اقداماتی که در این راستا اتفاق افتاد فکر تشکیل پیمان های مختلف در مناطق استراتژیک بود.
اولین پیمان، «پیمان آتلانتیک شمالی» یا «ناتو» بود که در سال 1948 و در منطقه اروپا تاسیس شد. پیمان های بعدی «سیتو» در شرق و «سنتو» در مرکز بودند. هدف کلی این پیمان ها مبارزه با کمونیستم و ترویج افکار غرب بود. لازم به ذکر است به جز ناتو دو پیمان دیگر دوامی نداشتند و منحل شدند. هدف از تاسیس این سه پیمان، متصل کردن غرب و خاور دور در امتداد منافع بلوک غرب، به یکدیگر است.
پیمان بغداد که بعدا نام خود را به پیمان سنتو تغییر دارد با مشارکت عراق و ترکیه تشکیل شد. تنها چند سال بعد و پس از کودتای «عبدالکریم قاسم» در عراق، هسته ی مرکزی این پیمان یعنی عراق از آن خارج شد و مرکزیت پیمان از عراق به ترکیه منتقل شد. سرانجام پس از پیروزی انقلاب اسلامی، و با خروج ایران از این پیمان، پیمان سنتو مانند پیمان سیتو، عملا منحل شد. جالب است بدانید خروشچف در واکنش به پیمان بغداد گفته بود؛ شوروی آنقدر صبر می‌کند تا این پیمان مانند کف صابون محو شود.
آنچه قابل تذکر است، نقش ایالات متحده در کودتای حزب بعث علیه عبدالکریم قاسم است. عبدالکریم قاسم به جهت خروج از پیمان سنتو و همچنین عقد قرارداد نظامی با بلوک شرق، مورد بی مهری بلوک غرب قرار گرفت. پس از ناکامی در حذف فیزیکی عبدالکریم قاسم و با انجام اقداماتی پیچیده و اطلاعاتی بالاخره در 1347 حزب بعث در عراق روی کار آمد. در سال 1358 صدام حسین به ریاست جمهوری عراق رسید و این واقعه مصادف با انقلاب اسلامی در ایران بود. حزب بعثی که با کمک بلوک غرب در عراق به قدرت رسیده بود، مهره ای به ظاهر کارآمد برای از میان برداشتن این حرکت مردمی به شمار می رفت لذا در سال 1359 حمله همه جانبه ی ارتش بعث عراق به سمت خاک های جمهوری اسلامی آغاز شد.
