امامت؛ انتخاب یا انتصاب (2)

ادله

بهترین دلیل در مقام احتجاج با خصم (اعم اهل سنت و سایر ادیان) دلیل عقلی است. دلیل عقلی، دلیلی متقن است که غیر قابل خدشه می باشد و کسی نمی تواند بدیهی بودن آن زیر سوال ببرد. در مقابل دلایل قرآنی و حتی روایی چنین نیستند و احتمال توجیه در آن ها راه دارد.

 

دلایل قرآنی

برخی آیات قرآن کریم به صورت مستقیم و برخی به غیر مستقیم به مسئله انتصابی بودن مقام امامت اشاره دارند. در اینجا از هر کدام به یک مورد اشاره می کنیم.

از جمله آیاتی که مستقیم به این مسئله اشاره دارند و معروف هم است آیه «وَإِذِ ابْتَلى إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمات فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمِینَ». (بقره، 124) به یادآور آن هنگامى را که خداوند ابراهیم را به امورى چند امتحان فرمود و همه را به جاى آورد. خدا به او فرمود: من تو را به پیشوایى خلق برگزیدم. ابراهیم عرض کرد: و از نسلم [نیز به این سمت برگزین؟] خداوند فرمود: عهد من [امامت] به ستمکاران نمى رسد.

در اینجا خداوند متعال می فرماید من تو را به عنوان امام برای مردم برگزیدم و امامت به افراد ظالم نمی رسد. ظالم چندین مصداق دارد کسی که قبلا ظلم کرده الان دیگر ظلم نمی کند کسی که قبلا ظلم نکرده ولی الان ظلم می کند کسی که هم در گذشته و هم در آینده ظلم کرده. تنها کسی که مصداق این آیه است کسی است که نه در گذشته و نه در آینده ظلم نکرده باشد.

بزرگترین ظلم کفر و بت پرستی است که در مورد خلفاء سه گانه این مسئله وجود دارد ولی در مورد ائمه اطهار علیهم السلام چنین نیست.

از آیاتی که غیر مستقیم به مسئله امامت اشاره دارند این آیه است «یا داوُدُ إِنّا جَعَلْناکَ خَلِیفَةً فِی الاَْرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النّاسِ بِالْحَقِّ» (ص، 26) اى داوود! ما تو را در روى زمین مقام خلافت دادیم تا در میان خلق خدا به حقّ حکم کنى.

در این آیه هم خداوند متعال می فرماید ما به تو مقام خلافت دادیم و حرفی از انتخاب مردم در بین نیست.

 

دلیل روائی

روایات ائمه دوازده گانه که به تواتر بین شیعه و اهل سنت مطرح شده است.

 

دلیل عقلی

ساده ترین دلیل عقلی که می توان بر مسئله انتصابی بودن امامت آورد این است که بگوئیم چون خداوند خالق این جهان و افراد آن است، خود بهتر می داند که چه کسی بر مصالح و مفاسد آگاه است لذا حق این است که این شخص توسط خداوند متعال برگزیده شود. مانند کارخانه ای که توسط فردی تاسیس شده و او پس از خود امور آن کارخانه به خبره ترین فرد اعطا می کند.

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *