رئوفی که رضا و عالم آل محمد علیهم السلام شد

هر یک از ائمه علیهم السلام به جهتی که بیشتر ریشه در روایات داشت به لقب یا صفتی مشهور می شدند. مثلا امام پنجم به باقر و امام ششم به صادق مشهور بودند. امام رضا علیه السلام نیز به صفات متعددی مشهور هستند که از آن جمله لقب رضا و عالم آل محمد علیهم السلام است. در مورد این دو صفت مطالب مفصلی بیان شده است که به مناسبت میلاد این امام همام به دو روایت اشاره می کنیم:

 

رضا:

«إِنَّ قَوْماً مِنْ مُخَالِفِيكُمْ يَزْعُمُونَ أَبَاكَ إِنَّمَا سَمَّاهُ الْمَأْمُونُ الرِّضَا لِمَا رَضِيَهُ لِوِلَايَةِ عَهْدِهِ فَقَالَ كَذَبُوا وَ اللَّهِ وَ فَجَرُوا بَلِ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَمَّاهُ الرِّضَا لِأَنَّهُ كَانَ رِضًى لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي سَمَائِهِ وَ رِضًى لِرَسُولِهِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ فِي أَرْضِهِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ أَ لَمْ يَكُنْ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْ آبَائِكَ الْمَاضِينَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ رِضًى لِلَّهِ تَعَالَى وَ لِرَسُولِهِ وَ الْأَئِمَّةِ ع فَقَالَ بَلَى فَقُلْتُ فَلِمَ سُمِّيَ أَبُوكَ مِنْ بَيْنِهِمْ الرِّضَا قَالَ لِأَنَّهُ رَضِيَ بِهِ الْمُخَالِفُونَ مِنْ أَعْدَائِهِ كَمَا رَضِيَ بِهِ الْمُوَافِقُونَ مِنْ أَوْلِيَائِهِ وَ لَمْ يَكُنْ ذَلِكَ لِأَحَدٍ مِنْ آبَائِهِ ع فَلِذَلِكَ سُمِّيَ مِنْ بَيْنِهِمْ الرِّضَا ع.» (عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏1، ص: 13.) راوی از امام جواد علیه السلام سوال می کند که گروهى از مخالفين شما می ‏پندارند كه چون مأمون پدر شما را براى ولايت عهدى خود پسنديد و برگزيد، ايشان را «رضا» ناميد. حضرت جواد عليه السّلام فرمودند: به خدا دروغ می ‏گويند، خلاف می ‏گويند، بلكه خداوند- تبارك و تعالى- او را «رضا» ناميد، زيرا او براى خداوند- عزّ و جلّ- در آسمانش، و براى رسولش و ائمّه بعد از او عليهم السّلام در زمينش مرضيّ بود. بزنطى گويد: عرض كردم: آيا مگر ساير پدرانتان عليهم السّلام براى خدا و رسولش و أئمّه عليهم السّلام راضى نبودند؟ حضرت فرمود: چرا، عرض كردم: پس براى چه از اين ميان فقط پدرتان «رضا» ناميده شده است؟ فرمود: چون همان طور كه دوستان و طرفدارانش به ايشان رضايت داده و ايشان را پذيرفتند، مخالفين (مراد دولت وقت است و الّا فرقه ضالّه واقفه به او رضايت ندادند) نيز ايشان را قبول كرده، به ايشان رضايت داده بودند، و اين حالت براى پدران و اجداد ايشان اتّفاق نيفتاد؛ و لذا، از بين آنان فقط ايشان «رضا» ناميده شده ‏اند.

 

عالم آل محمد علیهم السلام:

اسحاق بن موسى بن جعفر ميگفت: پدرم به فرزندانش ميفرمود: «هَذَا أَخُوكُمْ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا عَالِمُ آلِ مُحَمَّدٍ فَسَلُوهُ عَنْ أَدْيَانِكُمْ وَ احْفَظُوا مَا يَقُولُ لَكُمْ فَإِنِّي سَمِعْتُ أَبِي جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ غَيْرَ مَرَّةٍ يَقُولُ لِي إِنَّ عَالِمَ آلِ مُحَمَّدٍ لَفِي صُلْبِكَ وَ لَيْتَنِي أَدْرَكْتُهُ فَإِنَّهُ سَمِيُّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيٍّ ع.» (إعلام الورى بأعلام الهدى (ط – القديمة)، النص، ص: 328.) اين برادر شما على عالم آل محمد است، مسائل خود را از وى بپرسيد، و مطالب او را نگهدارى كنيد، من از پدرم جعفر بن محمد شنيدم مكرر ميگفت: عالم آل محمد صلى اللَّه عليهم اجمعين در صلب تو است كاش من او را ميديدم، وى با امير المؤمنين همنام است.

 

صفتی که کمتر از آن سخن به میان آمده، رئوف بودن امام رضا علیه السلام است. خوب است به علت نامگذاری حضرت به این نام نیز اشاره کنیم.

امام کاظم علیه السلام در مورد فرزندشان امام رضا علیه السلام می فرمایند: 1«إِنَّ اللَّهَ (عَزَّ وَ جَلَّ) سَيُظْهِرُ بِهِ الْعَدْلَ وَ الرَّأْفَةَ وَ الرَّحْمَةَ، طُوبَى لِمَنْ صَدَّقَهُ، وَ وَيْلٌ لِمَنْ عَادَاهُ وَ كَذَّبَهَ وَ عَانَدَهُ.»(دلائل الإمامة (ط – الحديثة)، ص: 349.) خداوند متعال به واسطه ی این فرزند (امام رضا علیه السلام) عدل، رافت و رحمت را آشکار می کند. خوش به سعادت کسی که او را تصدیق می کند و وای به حال کسی که با او دشمنی ورزد و تکذیبش کند.

 

السلام علیک یا علی بن موسی الرضا المرتضی

الحَمدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهٰذا وَما كُنّا لِنَهتَدِيَ لَولا أَن هَدانَا اللَّه

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *