بجا آوردن حج به چه قیمتی؟!

بعد از مسائلی که در سال 94 اتفاق افتاد و حاجیان کشور ما یک سال از بجا آوردن حج ممنوع شدند، امسال و بعد از رایزنی های انجام شده، تصمیم بر این شد که کشور ما نیز در این عمل عبادی-سیاسی شرکت داشته باشد. اکنون سوال این است که بجا آوردن حج تحت این شرایط جایز است یا خیر؟!

از چندین ماه قبل زمزمه هایی مبنی بر وجود خطرات و مشکلات عدیده بر سر راه حج امسال وجود داشت که در روزهای اخیر تشدید پیدا کرده است. کار به جایی رسید که مسئولان کشور و حتی برخی رسانه با پخش کردن برنامه های متعدد ملزم شدندکاری کنند که خیال حاجیان امسال و خانواده هایشان از نبود خطرات و مشکلات راحت باشد.

البته باید به این نکته اشاره کرد که متاسفانه عدم شفاف بودن شرایط مطرح شده توسط کشور عربستان برای حجاج ما از یک طرف و از طرفی میزان پذیرش آن از طرف مسئولان بستری بسیار مناسب را برای این مسئله بوجود آورد و کار را به اینجا کشاند. در حالیکه با برنامه ریزی و بیان شفاف، می شد بسیاری از زمینه ها را از بین برد و خوراک تبلیغاتی را از افراد و رسانه های سوء استفاده گر سلب کرد.

اینکه برخی بخواهند با توجه به معلوماتشان در مورد هر چیزی سخن بگویند صحیح و دقیق نیست. چنانچه اصل وجوب حج مسئله ای فقهی است، ابعاد آن مانند بحث از انجام و یا تعطیلی حج نیز مسئله ایی فقهی است که در همان چهارچوب باید مورد بررسی قرار گرفته و در مورد آن تصمیم گیری شود.  برای تصمیم گیری و گفتن حرف در مورد هر مسئله ایی لازم است کارشناسان وارد شوند و در مورد آن سخن بگویند. تشخیص در مورد مسائل عبادی و خصوصا حج با ریزه کاریهایی که دارد برای هر کسی ممکن نیست.

از برخی روایات باب حج چنین استفاده می شود که حج را نباید به هیچ وجه تعطیل کرد. در این مورد روایات فراوان است و در این نوشتار تنها به یک مورد اشاره می کنیم.

وجود مبارک امام صادق علیه السلام می فرمایند «أَمَا إِنَّ النَّاسَ لَوْ تَرَكُوا حَجَّ هَذَا الْبَيْتِ- لَنَزَلَ بِهِمُ الْعَذَابُ وَ مَا نُوظِرُوا.» (وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 22.)  اگر مردم زيارت اين بيت (بيت اللَّه) را ترك می ‏كردند قطعا حق تعالى عذاب را بر ايشان نازل می ‏فرمود و مهلتشان هم نمی ‏داد.

بله علیرغم مذاکرات انجام شده احتمال اینکه حادثه ای نیز رخ بدهد وجود دارد ولی باید به این نکته توجه داشت که وجود خطر در سفر و غیر سفر امری اجتناب ناپذیر است.

شاید کسی بگوید اگر شما واقعا نگران حال حاجیان هستید چرا با وجود اختلاف عمیق بین ایران و عربستان مانع بجا آوردن حج نمی شوید؟ در جواب باید گفت ممانعت از بجا آوردن اعمال عبادی باید به سبب وجود مانعی قطعی و حتمی باشد که مسلما در این مورد مانع قطعی و حتمی وجود ندارد.

در انتها باید این نکته را تذکر داد که این گمانه زنی ها در بجا آوردن حج توسط این تفکر از مدتها قبل نیز وجود داشته است. مثلا می گویند بجای اینکه به حج بروید پول آن را به فقرا و نیازمندان بدهید و… در جواب این گونه صحبت ها باید به روایتی از امام صادق علیه السلام اشاره کرد.

«عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ نَاساً مِنْ هَؤُلَاءِ الْقُصَّاصِ يَقُولُونَ إِذَا حَجَّ الرَّجُلُ حَجَّةً ثُمَّ تَصَدَّقَ وَ وَصَلَ كَانَ خَيْراً لَهُ فَقَالَ كَذَبُوا لَوْ فَعَلَ هَذَا النَّاسُ لَعُطِّلَ هَذَا الْبَيْتُ- إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ هَذَا الْبَيْتَ قِيَاماً لِلنَّاسِ.» (وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 22.)  عبد الرّحمن بن ابى عبد اللَّه، می‏گويد: محضر مبارك حضرت امام صادق عليه السّلام عرضه داشتم، گروهى از اين معركه ‏گيرها می ‏گويند: وقتى شخص يك بار حج بجا آورد، ديگر به حج نرود و به جاى آن پولش را صدقه داده و صله رحم كند که این از حج، برايش بهتر است. حضرت فرمودند: اگر مردم اين كار را بكنند، اين بيت تعطيل می ‏شود در حالى كه خداوند متعال آن را براى قيام مردم جا جعل فرموده است.

به نظر بهترین جواب برای سوال «بجا آوردن حج به چه قیمتی؟!» این است که بگوئیم به هر قیمتی مگر انجام حج، مانعی قطعی و یقینی داشته باشد که این امر باید توسط کارشناسان متخصص تشخیص داده شود.

 

درباره ی عبدالحجت حق جو

مطلب پیشنهادی

مناقب امیرالمومنین علیه السلام (1)

هر یک از ائمه علیهم السلام در مسئله ای بارز بودند. مثلا در مورد امام …

درس داده کاوی و علوم اسلامی

جلسه‌ای با همین عنوان به همت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند و موسسه امام خمینی در …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *